یک مشاور خانواده عنوان کرد؛ طولانی شدن فرایند استقلال جوانان از خانواده

دکتر مژده بقایی در گفت وگو با ایسنا، یکی از مهمترین پیش شرط های ازدواج را بلوغ دانست و اظهار کرد: مفهوم بلوغ باید در جنبه های مختلف زندگی اعم از عاطفی، مالی، جنسی و روان شناختی رخ دهد.

وی بلوغ عاطفی را شامل پذیرش مسئولیت افکار و رفتار و احساسات دانست و افزود: افرادی که به بلوغ مالی رسیده اند می توانند زندگی خودشان را بسازند و اشتغال داشته باشند و اقدام به تهیه مسکن کنند و…؛ البته امروزه با توجه به وجود مشکلات اقتصادی جوانان در این زمینه با موانع رو به رو هستند.

این روانشناس، با بیان اینکه نفوذ خانواده ها بر زوجین زندگی مشترک را از حالت نرمال خارج می کند، گفت: دختر و پسر برای ازدواج نیازمند هماهنگی عقیدتی هستند، یعنی باید بتوانند یک پیوند و صمیمیت ذهنی بین خودشان ایجاد کنند.

بقایی، پسندیدن را به معنی توجه به ظاهر و زیبایی ندانست و یادآور شد: برای اینکه زوجین بتوانند روزهای پیش رو را در کنار هم سپری کنند باید یک میل و پسند اولیه در آنان وجود داشته باشد تا آن صمیمیت ذهنی به وجود آید. همچنین زوجین باید از قرار گرفتن در کنار همسر خود در جامعه اساس شرم و حقارت نداشته باشند.

وی با اشاره به بالا رفتن سن ازدواج، به عوامل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آن پرداخت و عنوان کرد: متاسفانه تک فرزندی و فرزندسالاری موجب شده فرایند استقلال جوانان از خانواده طولانی شود، زیرا در گذشته جوانان در سن ۱۸ سالگی نیاز به استقلال پیدا می کردند و به سراغ شغل می رفتند و زندگی مشترک خودشان را رقم می زدند، اما امروزه جوانان بیشتر به سمت کسب مدرک تحصیلی رفته اند و هنوز نیاز به استقلال برای آنان وجود ندارد.

این مشاور خانواده، از جوانان خواست حتما دوره های مهارت زندگی را طی کنند تا آمادگی برای استقلال داشته باشند و تصریح کرد: شکاف طبقاتی و نابرابری های اجتماعی نیز موجب شده جوانان برای پذیرش مسئولیت خود و طرف مقابل احساس ناتوانی کنند، زیرا نابرابری های اقتصادی و اجتماعی اعتماد به نفس و عزت نفس جوانان را از بین برده و یک جوان نمی تواند وارد یک رابطه سالم ادامه دار شود.

بذر ازدواج از دوران کودکی پاشیده می شود

وی بیکاری و نبود درآمد را از دیگر عوامل ناکامی جوانان در تشکیل زندگی مشترک دانست و ادامه داد: در گذشته شغل های مختلف وجود داشت و افراد به محض ورود به دوره نوجوانی و جوانی کسب درآمد می کردند و نیاز به تشکیل خانواده در آنان ایجاد می شد.

بقایی، شیوه های نادرست فرزندپروری را از دیگر عوامل اثرگذار بر افزایش سن ازدواج دانست و خاطرنشان کرد: دهه های ۵۰ تا ۶۰ نوعی پدرسالاری بر خانواده ها حاکم بود و خانواده بر فرزندان احاطه داشت، اما از دهه ۷۰ تاکنون شاهد تغییر در شیوه تربیت فرزندان هستیم و خانواده های قشر متوسط به بالا تمام هم و غم خود را تامین نیازهای مادی فرزندان می دانند. قشر متوسط به پایین نیز آنچنان درگیر با مشکلات اقتصادی هستند که فرزندان را فراموش می کنند.

این روانشناس، با بیان اینکه تمرکز خانواده ها بیشتر بر تامین نیازهای مادی فرزندان است تا نیازهای روانی، اضافه کرد: امروزه نه تنها خانواده ها فرصتی برای صحبت کردن و بازی کردن با فرزندان ندارند، بلکه تغییر شیوه زندگی موجب شده فرزندان از بازی کردن با همسالان خود نیز محروم هستند و عملا مهارت های اجتماعی را یاد نمی گیرند.

وی بخشی از مهارت های زوجین در زندگی مشترک را مربوط به مهارت های اجتماعی دانست و ادامه داد: افراد باید از دوران کودکی و سپس نوجوانی روابط بین فردی را فرا بگیرند تا بتوانند در زندگی مشترک از خزانه تجربه های رفتاری و مهارتی خود برای حل مسئله و مدیریت خشم استفاده کنند.

این مشاور خانواده، با بیان اینکه ازدواج چیزی نیست که از جوانی شروع شود، اظهار کرد: بذر ازدواج از دوران کودکی پاشیده می شود و برآیند کودکی و نوجوانی یک فرد او را به سمت ازدواج سوق می دهد؛ در واقع جوانی که کودکی و نوجوانی خوبی را سپری نکرده و مهارت های زندگی را به دست نیاورده و امید و تحرک در وجودش شکل نگرفته است، نمی تواند یک ازدواج محکم و پایدار و با داوم را شکل دهد. از طرف دیگر افرادی که یک ازدواج پایدار دارند، قطعا دوران کودکی و نوجوانی خوبی را پشت سر گذاشته اند و در جوانی بلوغ عاطفی و روان شناختی را تجربه کرده اند.

بقایی، با بیان اینکه معضلات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی موجب شده جوانان از تعهد دادن فراری باشند، عنوان کرد: شروط ازدواج همچون مهریه های سنگین، جشن های پرهزینه، درآمدهای بالا و داشتن مسکن و خودرو و… باعث شده جوانان تن به ازدواج ندهند. متاسفانه آمار طلاق به ازدواج های زیر شش ماه کشیده شده که نشان می دهد مهارت های زندگی در زوجین بسیار پایین است.

عشق ما بودن است؛ نه من بودن

وی امر ازدواج را نیازمند جوانان دارای سلامت دانست و یادآور شد: یک جوان بالغ مسئولیت افکار و احساساتش را بر عهده می گیرد و توانایی حل مسئله دارد و ناکامی هایش را گردن دیگران نمی اندازد لذا چنین فردی می تواند یک رابطه سلامت مدارانه را ادامه دهد و زندگی مشترک خوبی را تجربه کند.

این روانشناس، از دختران و پسران جوان خواست توقعات خودشان از زندگی را با فضای مجازی هماهنگ نکنند و گفت: فضای مجازی انبوهی از برش های لحظه ای زندگی افراد است؛ نه تمام زندگی آنان. متاسفانه فضای مجازی به عامل همه چشم و هم چشمی ها و رقابت ها و حسادت ها و حتی خیانت ها تبدیل شده و در نهایت توقع و نارضایتی در زوجین ایجاد می کند؛ البته فضای مجازی از دست جامعه خارج است و مسئولان فرهنگی باید زمینه های آموزشی را از دوران کودکی در پیش بگیرند.

بقایی، با بیان اینکه آمادگی برای انتخاب درست باید به جوانان آموزش داده شود، عنوان کرد: برای یک رابطه پایدار نیازمند مقابله های بین فردی سالم هستیم و به جای مقصرسازی باید مهارت حل مسئله را به کار بگیریم و بتوانیم مدیریت بحران کنیم و از شرایط سخت نترسیم تا زندگی خانوادگی خوب و طولانی مدت رقم بخورد.

وی عشق را نماد آزادی و امنیت و سلامت در روابط خانوادگی دانست و اضافه کرد: عشق ما بودن است؛ نه من بودن و لذا باید یک ارزیابی از خود و خودشناسی داشته باشیم و این سوال را از خودمان بپرسیم که «آیا فرد مناسبی برای ازدواج هستم؟». متاسفانه جوانان همواره به دنبال کیس مناسب ازدواج هستند، در حالی که خودشان کیس مناسب برای ازدواج نیستند!

این مشاور خانواده، با بیان اینکه انسان در هر مرحله از زندگی می تواند تغییر کند، یادآور شد: دنبال کیس مناسب نباشید، بلکه برای رسیدن به سلامت تلاش کنید و اگر فاقد مهارت های زندگی هستید، خودتان را در معرض آموزش قرار دهید تا خودتان هم فرد مناسبی برای ازدواج باشید. فردی که این سلامت و مهارت را در خود ایجاد کند، فرق افراد سمی و غیر سمی و روابط آسیب زننده و سالم را درک می کند و انتخاب غلط منجر به طلاق نخواهد داشت.

بقایی، با بیان اینکه انسان های سالم انتخاب های سالم تری خواهند داشت، خاطرنشان کرد: افرادی که مهارت ایجاد هماهنگی بین منطق و احساس را دارند و فقط به منطق یا فقط به احساس توجه نمی کنند، افراد عاقل و سالم هستند و افراد عاقل و سالم جذب افراد عاقل و سالم می شوند.